Deel deze spotlight

Bouwen met Mycelium

Tekst
BeeldXYTO Media

Duurzaamheid heeft de toekomst, waarbij het gebruik van biobased materialen steeds meer in de belangstelling komt te staan. Mycelium is daar een voorbeeld van en bestaat uit een netwerk van hyfen ofwel schimmeldraden. Deze groeien van natuur onder de grond als schimmels die zich tot lange draden ontwikkelen en zich op die manier vertakken. Mycelium is echter te kweken op allerlei ondergronden en op deze manier ook als bouwmateriaal in te zetten. Bouwen met mycelium staat nog in de kinderschoenen, maar de ontwikkeling kan snel gaan als eenmaal met de voordelen is kennisgemaakt en de technologische toepassingen resultaat laten zien. De eerste stappen in de bouwwereld zijn overigens al gezet als het om bouwen met mycelium gaat. Er is in Amsterdam al een school van isolatie voorzien door van myceliumplaten gebruik te maken.

Duurzaam en milieuvriendelijke bouwen met mycelium

Mycelium leent zich door de bijzondere eigenschappen en duurzame kenmerken perfect om bouwmaterialen van te maken. Bouwen met mycelium is wat dat betreft een ontwikkeling die als milieuvriendelijk is te beschouwen. De potentie van het natuurlijke bouwmateriaal is enorm dankzij de unieke eigenschappen. Zo is mycelium niet alleen sterk en licht van gewicht, maar zijn er ook brandvertragende kenmerken op van toepassing. Bovendien is mycelium te maken tot materiaal dat perfect is voor wat betreft de thermische isolatie en akoestische isolatie. Een groot voordeel is bovendien dat het hier om een onuitputtelijke bron gaat en dat het volledig te composteren is om weer in de natuur op te gaan. Het is bijvoorbeeld al mogelijk om van mycelium een levende doodskist te maken om het lichaam één te laten worden met de natuur.


Bouwmateriaal maken met mycelium

Het netwerk van hyfen groeit doorgaans in de wortelstructuur van onder meer planten, paddenstoelen en bomen. Nadat mycelium een netwerk tot stand heeft gebracht, groeit het normaal uit tot een paddenstoel, maar op dit punt is het natuurlijk proces te onderbreken om de schimmeldraden te gebruiken voor bouwmaterialen. Mycelium is tot bouwmateriaal te maken door bijvoorbeeld stenen of plaatmateriaal te laten groeien door deze met stro of landbouwafval te vullen in combinatie met de schimmeldraden. Er ontstaat dan al snel in niet meer dan een week bouwmateriaal, zoals een steen of plaatmateriaal.


Omzetten van organisch materiaal

Het netwerk van schimmeldraden zet het organische materiaal, zoals afvalstoffen om, waarbij er bouwmaterialen van te maken zijn. Mycelium kenmerkt zich van nature door in de directe omgeving naar afvalstoffen op zoek te gaan. Zelfs gifstoffen zijn er door af te breken en in de natuur om te zetten naar voedingsstoffen. Door mycelium te kweken, is er nog veel meer mogelijk, bijvoorbeeld door de schimmeldraden te laten groeien in een mal. Op deze manier is mycelium om te zetten in biologisch bouwmateriaal.


Exponentiële groei

Bouwen met mycelium is een milieuvriendelijke methode om circulair bouwmateriaal mee te creëren. Een kenmerk van de schimmeldraden is dat deze een exponentiële groei kennen en er dus gericht te sturen is op de gewenste omvang. De beschikbare ruimte in een voorgevormde mal wordt wat dat betreft volledig benut. Mycelium voedt zich met de afvalstoffen uit de omgeving en groeit onder meer op allerlei soorten afval. Er is sprake van circulair bouwmateriaal als de afvalstoffen waarop de groei plaatsvindt biologisch afbreekbaar is, zoals op stro, zaagsel of papierpulp.


Invloed op structuur en toepassing

Bij het bouwen met mycelium is het mogelijk om op allerlei gewenste kenmerken invloed uit te oefenen. Bijvoorbeeld op de structuur, maar ook ten aanzien van de densiteit en overige kenmerken van het bouwmateriaal. Dit is mogelijk door met de paddenstoelsoort rekening te houden, maar ook met de groeitijd net als met de vochtigheidsgraad, temperatuur en hoeveelheid licht. Bij de ontwikkeling van de schimmeldraden op zaagsel is er een directe gelijkenis mogelijk met geperst plaatmateriaal. Door mycelium te laten groeien op afval van katoen is het ideaal om er isolatiemateriaal van te maken. Overigens is er bij de toepassing van mycelium als bouwmateriaal een halt toe te roepen aan de schimmelgroei. Dit gebeurt door het materiaal in de laatste stap van het proces te verhitten op 80 graden Celsius. Hierdoor wordt het bouwmateriaal chemisch inactief en zijn de producten tegen vocht, brand en schimmel bestand.

Gepubliceerd op5 oktober 2022 om 10:49
Adres
Van Benthuizenlaan 1
1701BZ Heerhugowaard
Contact
Jolanda Eyzinga