Stappenplan brandveiligheid bij verbouwing en transformatie
Herbestemming biedt nieuwe kansen voor oude gebouwen. Een oude energiecentrale wordt cultureel centrum, een herenhuis een kantoor, een garagebedrijf een interieurwinkel. Stuk voor stuk oude gebouwen die hun functie, maar niet hun glans hebben verloren. Door ze een nieuwe invulling te geven blijven ze behouden. Maar wat betekent die transformatie voor de brandveiligheid?
Vaak staan gebouwen jaren leeg voor er een nieuwe eigenaar wordt gevonden. In de meeste gevallen krijgt het gebouw dan een geheel nieuwe functie. Een waarvoor een grondige verbouwing noodzakelijk is. Hierbij is er veel aandacht voor het terugbrengen van het energiegebruik en het verhogen van het comfort. Een aspect blijft bij transformatie vaak onderbelicht terwijl het juist van levensbelang is: de brandveiligheid.
Foto: Energiehuis Dordrecht - Christiaan de Bruijne
Brandveiligheidseisen bij verbouwing
Door een verbouwing mag de brandveiligheid van een gebouw uiteraard nooit slechter worden dan het is. Nu is die kans bij een gebouw dat dateert uit bijvoorbeeld de jaren ‘30 klein. Bij verbouw geldt voor de bouwkundige brandveiligheidsvoorzieningen als ondergrens altijd het rechtens verkregen niveau. Dat is het feitelijk aanwezige kwaliteitsniveau van de brandveiligheid voorafgaand aan de verbouwing. Deze mag nooit lager zijn dan het in Nederland minimaal geaccepteerde veiligheidsniveau voor bestaande bouw.
Risico’s bij brand
Een verbouwing kan de indeling in brandcompartimenten wijzigen of teniet doen met alle bijbehorende risico’s. Voordat je ruimtes vergroot, gevels verandert of wanden plaatst moet je inzicht hebben in de noodzakelijke brandveiligheidsmaatregelen.
Het brandveiligheidsniveau na de verbouwing hoeft niet hoger te zijn dan de nieuwbouweisen. De vraag is echter of ‘slechts’ voldoen aan de regelgeving ook voldoende is voor de gebouweigenaar. De brandveiligheidseisen beschreven in het Bouwbesluit zijn voor een groot gedeelte gericht op vluchtveiligheid. Bij brand mag de vluchtroute bijvoorbeeld niet langer zijn dan 22,5 of 30 meter (afhankelijk van de gebruiksfunctie). Het Bouwbesluit is maar beperkt gericht op het voorkomen van materiële schade.
Bij het hanteren van de minimale vereisten is er dus een groot risico dat het pand, zeker een ouder gebouw, bij brand volledig in de as wordt gelegd. De brandweer zal altijd proberen te redden wat er te redden valt. Maar eenmaal aangekomen na 10-12 minuten kunnen ze niet veel meer doen dan wat bij de bouw van een pand bepaald is. Het is dus zaak alle risico’s goed in kaart te brengen en op basis daarvan bouwkundige brandveiligheidsmaatregelen te kiezen.
Stappenplan brandveiligheid
Staat u voor een herbestemmingsopgave, doorloop dan in ieder geval altijd de volgende vijf stappen.
1. Breng de bestaande brandveiligheidsvoorzieningen in kaart.
2. Toets of het brandveiligheidsniveau klopt met de laatste vergunningen en of er in het verleden niet illegaal verbouwd is.
3. Onderzoek het effect van verbouwing op de brandveiligheid. Breng niet alleen brandcompartimenten en vluchtroutes in kaart. Analyseer ook de risico’s en kies voor passende brandveiligheidsvoorzieningen. Houdt in gedachten dat de regels in het Bouwbesluit de absolute ondergrens vormen.
4. Vraag een vergunning aan wanneer verbouwingen constructief ingrijpen of wanneer compartimenten wijzigen.
5. Raadpleeg bij twijfel altijd een adviseur, de gebouweigenaar verwacht bij oplevering immers een brandveilig gebouw.
Vrijblijvend advies
Bouwkundige brandveiligheid is complexe materie. Bent u op zoek naar vrijblijvend advies rond het realiseren van brandcompartimenten bij verbouwing of transformatie? De adviseurs van Hoefnagels Branddeuren helpen u graag verder.