Wat is een kubistische bouwstijl?

Ontstaan van kubistische bouwstijl

De kubistische bouwstijl kent een oorsprong in het kubisme dat in het begin van de twintigste eeuw is opgekomen vanuit de schilderkunst met Frankrijk als bakermat. Er waren verschillende kunstschilders die van mening waren dat elementaire geometrische vormen de basis dienden te zijn van objecten. In dit proces heeft Pablo Picasso een belangrijke rol gespeeld door kunst te realiseren, waarbij zonder toepassing van perspectief driedimensionale objecten tot stand kwamen.

Overigens heeft de kubistische bouwstijl geen grootse vormen aangenomen binnen de architectuur. De kubistische elementen in de gebouwen waren vooral bedoeld ter decoratie, waarbij het kubisme op de plattegronden zelf geen invloed had. Het kubisme heeft wel de basis gelegd voor een aantal aftakkingen, zoals het romantisch kubisme. Dat komt onder meer omdat de geometrische vormen op traditionele wijze als te abstract werden ervaren.

Kenmerken kubistische bouwstijl

Het kubisme in de architectuur kenmerkt zich als unieke bouwstijl, waarbij strakke lijnen combineren met grote ramen, volumineuze ruimtes die samenhangen, platte daken en dakoverstekken. Dit zijn beeldbepalende eigenschappen voor de kubistische bouwstijl, maar er zijn nog een drietal belangrijke elementen. De asymmetrie heeft bijvoorbeeld eveneens een duidelijke rol net als transparantie en eenvoud. Binnen deze elementen geldt dat de zuivere verhoudingen naar voren komen net als het op gelijktijdig moment in staat zijn om meerdere aspecten waar te nemen.

• Strakke lijnen
• Grote ramen
• Volumineuze ruimtes
• Samengang tussen ruimtes
• Asymmetrie
• Transparantie
• Eenvoud
• Platte daken
• Dakoverstek

Woningen in een kubistische bouwstijl zijn aan te merken als moderne gebouwen met ogenschijnlijk minimalistische ontwerpen en een pure en rauwe uitstraling. De strakke lijnen van kubistische gebouwen als woningen wisselen af met speelse kenmerken. Hierdoor ontstaat er een meer warme uitstraling. Daarbij is door de toepassing en combinatie van materialen een specifieke sfeer te realiseren. Bijvoorbeeld door hout of door af te wisselen met natuursteen en stucwerk net als door grote raampartijen te plaatsen en vormen te laten verspringen.

Voorbeelden kubistische architectuur

Er zijn een aantal voorbeelden van kubistische architectuur te noemen die tot de verbeelding spreken, zoals Fallingwater in Mill Run. Deze villa in kubistische bouwstijl is ontworpen door Frank Lloyd Wright en lijkt door de vormgeving en open ruimtes over de waterval heen te hangen. Ook in Nederland zijn er voorbeelden van kubistische architectuur, zoals het Raadhuis in Hilversum net als het Rietveld-Schröderhuis in Utrecht.

Villa De Nil: inspiratie vanuit romantisch kubisme

Villa De Nil is een woning die door Emile De Nil in 1935-1936 werd ontworpen met inspiratie vanuit romantisch kubisme in een moderne stijl. De ontwerper liet zich daarbij door architect W.M. Dudok inspireren om romantisch kubisme onderdeel van de bouwstijl te laten zijn. Overigens kwam er eveneens inspiratie voort uit pakketbootstijl van de scheepsarchitectuur, zodat er eveneens rondingen aan het ontwerp werden toegevoegd.

Moderne kubistische bouwstijl

In de moderne architectuur zijn nog altijd elementen terug te vinden van het kubisme. De hedendaagse kubistische bouwstijl is onder meer herkenbaar aan rechte lijnen, eenvoud, transparantie en asymmetrie.