De Pearl Moskee in Qatar
Ook wel de Hamad Bin Jassim moskee genoemd. Vernoemd naar de initiatiefnemer en geldschieter. Lid van de koninklijke familie en daarnaast voormalig minister-president en minister van buitenlandse zaken. Hij trok Zeynep Fadillioglu Design aan om de moskee te ontwerpen. Dit Turkse architectenbureau heeft een eigen gespecialiseerde afdeling om plafondschilderingen en kalligrafische elementen te ontwerpen én de kunstenaars om de kunstwerken aan te brengen. Zij gaven de façade net als het interieur haar kenmerkende stijl. De moskee opende haar deuren in januari 2024.
Het is de eerste moskee in Qatar die de nieuwe, barokke, architectonische stijl omarmt. Strategisch gebouwd precies daar waar bewoners en bezoekers de kunstmatig aangelegde Pearl-eilanden in de baai van Qatar binnenkomen. Door het ontwerp, de omvang én de ligging een blikvanger en regelrecht landmark.
Even wat cijfers om een beeld te geven van de omvangrijkheid van het project. De grond waarop de moskee is gebouwd, beslaat 27.720 m2. Ter vergelijking, op zo’n stuk grond kun je een ziekenhuis bouwen met verschillende afdelingen, poliklinieken, operatiekamers en andere medische voorzieningen. Of een groot recreatiepark met meerdere faciliteiten. De moskee zelf beslaat 20.898 m2 en biedt plek aan bijna 2500 mannen en krap 250 vrouwen om tegelijkertijd in gebed te gaan. De koepel is om precies te zijn 47,2 meter hoog, de minaret steekt daar nog bovenuit. Rondom de moskee is een groen landschap aangebracht met bomen, planten en een fontein.
Terug naar het ontwerp. Over het algemeen is er in een moskee, door het gebruik van zuilen, een galerij en een koepel, veel geluidsreflectie. Als de imam spreekt, kaatst het geluid op de talrijke oppervlaktes heen en weer. Oftewel, een stevige akoestische uitdagingen dat vraagt om een geavanceerde oplossing. Bij het ontwerp had Zeynep Fadillioglu Design kunnen kiezen voor traditionele materialen als textiel of houten panelen. Mooi, maar het geeft geen mogelijkheid tot nabewerking, zoals het aanbrengen van plafondschilderingen. Vandaar dat de ontwerper, met hun wens voor akoestisch pleisterwerk, bij Asona uitkwam.
Asona werd gevraagd proefmaterialen in te sturen zodat het kunstteam van Zeynep de verschillende bewerkingsmethodes konden uitproberen. Toen het product eenmaal geschikt bevonden werd, ontving Asona het verzoek voor een specifieke kleur: midden-grijs. Zeynep stuurde Asona de RAL-kleur om er zeker van te zijn dat de ondergrond exact dezelfde kleur zou krijgen als zij in hun ontwerpen hadden opgenomen. Alleen dan zouden de kleuren van de plafondschilderingen het ontwerp tot in detail matchen en zo volledig tot hun recht laten komen.
Daarna kwam de tweede uitdaging. Het aanbrengen van de ColorCoustics® laag van Sonacoustic op de koepel. Dit product kan zo worden aangebracht dat het naadloos ieder ontwerp, in dit geval de vorm van het plafond en de koepel, volgt. Daarnaast kunnen de plafondschilderingen en de kalligrafie op het materiaal aangebracht worden zonder dat het de kwaliteit en de akoestische demping beïnvloedt. Asona beschikt intussen over een eigen ‘Asona Middle East’ onderneming, waardoor de realisering in naadloze samenwerking tot stand kon worden gebracht. Streamed Specialized Services die deze opdracht heeft uitgevoerd, en waarmee al sinds 2006 wordt samengewerkt, is onderdeel van Asona Middle East. Op deze manier heeft Asona het vakmanschap dat nodig is om dergelijke klussen uit te voeren in eigen huis. Belangrijk, want de afwerking moet glad en geschikt zijn om de schilderingen aan te kunnen brengen. Tijdens het aanbrengen van de akoestische laag werd daarom iedere vierkante millimeter gecontroleerd op scheurtjes en gladheid. ‘De koepel is volledig bedekt met artwork. Dat kan alleen als je honderd procent zeker bent dat de ondergrond honderd procent goed is. Je wilt niet dat de kunstenaar van de steiger klimt en zegt hier kan ik niet op schilderen.’ Vanwege de minutieuze controles en zorgvuldige nabewerking had Asona twee keer de gebruikelijke tijd nodig om de
ColorCoustics laag aan te brengen. Zowel de kleur van het pleisterwerk als de zijdezachte afwerking waren cruciaal voor het succes van de schilderingen. Uiteindelijk is zo’n 2.500 m2 ColorCoustics aangebracht.
De volledige bouw van de moskee duurde overigens, inclusief een vertraging, zo’n vier jaar. De plafondschilderingen en kalligrafische elementen zijn met de hand aangebracht en kostte ruim duizend manuren.
Voor Asona is de moskee net zo’n landmark als voor de bevolking van Qatar. Zij wisten dat hun product niet alleen geweldig is voor de akoestiek en uniek door de duurzaamheid, maar het bevestigt dat er legio mogelijkheden zijn in de nabewerking. “Toen de steigers afgebroken werden, werd de omvangrijkheid van het artwork zichtbaar. We werden overvallen hoe indrukwekkend het ontwerp en het werk van de kunstenaars is. En als je je dan realiseert dat jouw product de basis is die dat mogelijk maakt, dan is dat een enorm trots moment”.
Door de Pearl moskee heeft Asona kunnen laten zien dat de mogelijkheden van hun producten veel verder strekken dan de impact op de akoestische beleving. Een groots, prestigieus en eervol project waar de trots om aan mee gewerkt te hebben terecht vanaf straalt én nieuwe deuren openzet naar de toekomst.
1420 CB Uithoorn